Dit hoor ik jullie nu denken. Dat klopt, maar wat geldt voor seksuele problemen, geldt ook voor genderdysforie. Als partner in een bestaande relatie krijg je er mee te maken en zal je daar ook mee om moeten gaan. Een genderbevestigende behandeling zal altijd een seksuele (her)ontwikkeling vereisen van het individu en de partnerrelatie. Soms gaat dat zonder al te veel problemen, maar vaak spelen allerlei emoties een rol die een plek moeten krijgen in de veranderde relatie (waarbij ik vriendschap, gezamenlijk ouderschap of voormalig geliefden ook als een relatie beschouw).

Gevoelens

Het spreekt voor zich dat elke partnerrelatie uniek is, maar veel partners van personen met genderdysforie krijgen met overeenkomstige thema’s te maken. Zo kan er een gevoel van verraad of een vertrouwensbreuk komen als je partner na lang stilzwijgen aangeeft genderdysfore gevoelens te hebben. Dit kan de seksuele gevoelens van de partner ten opzichte van de persoon met genderdysforie beïnvloeden. Seksualiteit is voor sommige transgenders altijd al een lastig thema geweest of is dit met het toenemen van de (realisatie van) de genderdysfore gevoelens geworden. Het verminderd seksueel verlangen kan leiden tot een verschil in verlangen, wat gevoelens van afwijzing kan oproepen bij de partner (met het meeste verlangen). De eerdere afwijzing op het gebied van seksualiteit kan op het moment van de coming out gevoelens van boosheid oproepen. Niet zelden heeft die afwijzing in het verleden ook onzekerheid gegeven, wat na de coming out van de transgender weer een gevoel van opluchting kan geven voor de partner. Gevoelens van rouw en afscheid (van de relatie zoals die was) kunnen dusdanig groot zijn dat het lastig is dit samen door te maken, vooral omdat de persoon met de genderdysforie na de coming out juist positieve gevoelens ervaart.

Soms kiezen mensen er voor om wel samen te blijven, maar de seksualiteit buiten de relatie vorm te geven. Dit geeft echter wel uitdagingen op het gebied van jaloezie, privacy, veiligheid en gezondheid van beide partners. Om een goede (partner-, vriendschaps- of gezamenlijk-ouder)relatie te behouden is het belangrijk dat er voor beide partners genoeg gelegenheid is om hun gevoelens te bespreken en hierin gehoord te worden. Voor rouw en acceptatie is tijd nodig. Als je een nieuwe relatie krijgt met een persoon met genderdysforie, die wel de sociale transitie maar nog geen geslachtsbevestigende operatie heeft ondergaan, en je bent geen panseksueel (waarbij je je seksueel aangetrokken voelt tot een persoon ongeacht hun genderidentiteit of sekse), dan zal je moeten kijken of je met de geslachtsdelen van je nieuwe partner overweg kan. Daarnaast kan seksualiteit voor een persoon met genderdysforie een beladen onderwerp zijn. Ongeacht het punt waarop degene in zijn of haar transitie zit, is het hebben van de genderdysforie in de seksuele ontwikkeling vaak een remmende factor voor het ontwikkelen van een positief lichaamsbeeld. Een studie die relaties tussen vrouwen en transmannen vergeleek met “traditioneel” heteroseksuele koppels wees uit dat deze niet substantieel van elkaar verschillen wat betreft relationele en seksuele tevredenheid. De partners van transmannen wijdden het succes van hun relatie aan respect, eerlijkheid, vertrouwen, wederzijds begrip en open communicatie. Communicatie is essentieel om seksuele grenzen en wensen aan te geven en het gebruiken van benamingen en handelingen die overeenkomen met de genderidentiteit. Personen met genderdysforie vinden praten over seks om verschillende redenen moeilijk, maar het helpt wel om seks samen op een prettige manier te beleven. Voor de transgender zelf kan zijn seksuele beleving door de transitie (zowel bij hormonen als na een (genitale) operatie) veranderen: zo geeft goed seksueel functioneren voor de genitale operatie meer kans op afwezigheid van seksuele problemen na de operatie.