Logopedie Flevoland
Logopedie Flevoland is een gespecialiseerde logopediepraktijk. We zijn gespecialiseerd in het geven van stembehandelingen aan transvrouwen en transmannen. Wij behandelen met een holistische visie met als doel dat de nieuwe stem zo goed mogelijk bij iemand past en gezond wordt gebruikt.
Logopedie voor
transvrouwen en transmannen
Genderdysfonie
Mensen verschillen van elkaar. Ieder mens heeft een eigen stemgeluid met eigen specifieke stemkenmerken. Uit de manier waarop mensen spreken kunnen we veel afleiden. Bijvoorbeeld uiterlijk, karakter, persoonlijkheid, interesses, gevoelens. Het is belangrijk dat een stem goed bij iemand past. Er zijn duidelijke verschillen tussen de stem van vrouwen en die van mannen. Meestal hoor je gelijk aan de telefoon of je een meneer of een mevrouw aan de telefoon hebt. Het meest opvallende verschil is dat vrouwen met een hogere toonhoogte spreken. Dit heeft te maken met de trillingsfrequentie en de lengte van de stemplooien. De gemiddelde toonhoogte van een vrouw ligt rond de 220 HZ. De gemiddelde toonhoogte van een man ligt rond de 120 HZ.
Er is ook een toonhoogtegebied, tussen de 150 en 180 HZ, waar mannen en vrouwen moeilijker van elkaar te onderscheiden zijn. Het is dan afhankelijk van andere stemkenmerken, zoals intonatie en articulatie, hoe de stem overkomt. Over het algemeen variëren vrouwen de toonhoogte meer. Daarnaast spreken ze over het algemeen zachter dan mannen, met minder borstresonantie. Ook op het vlak van de articulatie van klanken, woordkeuze, formulering en gespreksonderwerpen zijn er verschillen.
Een hormoonbehandeling bij transvrouwen leidt niet tot een automatische wijziging van de spreektoonhoogte. De logopedische therapie zal zich richten op de aspecten waarvan we weten dat ze belangrijk zijn voor de genderperceptie én de aspecten die nu het ‘passeren’ als vrouw in de weg staan.
Logopedie
Bij een logopedische behandeling wordt niets aan het stemapparaat gewijzigd maar leert men het stemapparaat op een andere manier te gebruiken. Dit geldt zowel voor de spreekstem als de zangstem. Het is belangrijk om de stem onder professionele begeleiding te trainen om stemklachten te voorkomen. Vragen over stemtraining, stemoperaties, handige app's/handige computersoftware, juiste moment voor het starten van logopedie, gespecialiseerde logopedie bij u in de buurt, kunnen uitvoerig besproken worden. Logopedie is zinvol voor transvrouwen maar ook voor transmannen.
Logopedie wordt vergoed door de zorgverzekeraar.
Er is een verwijzing van de huisarts of de KNO-arts nodig.
Eerste gesprek:
Tijdens het eerste gesprek worden er allerlei vragen gesteld die betrekking hebben op:
– De fase van het gendertraject waarin iemand zit
– Medische informatie die van invloed kan zijn op de stem
– Karakter, levensstijl
– Huidige stemgebruik, vaststellen of er nu sprake is van gezond stemgebruik
– Huidige stembelasting
– Wensen t.a.v. de spreekstem
– Wensen t.a.v. de zangstem
– Spreeksituaties in kaart brengen: waar heeft iemand de stem allemaal voor nodig? Beroep? Zingen? Sport?
Na het eerste gesprek wordt een afspraak gemaakt voor een uitgebreid stemonderzoek. Tijdens dit onderzoek worden alle aspecten van de stem en articulatie in kaart gebracht. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende meetapparatuur. De resultaten worden meteen besproken. Er wordt een behandelplan op maat opgesteld. Bij iedereen kan de stembehandeling anders verlopen. De behandeldoelen worden samengesteld op basis van de hulpvraag, de wensen van de transvrouw/transman en de resultaten van het onderzoek. Wanneer uit het onderzoek blijkt dat er sprake is van verkeerd stemgebruik, dan zal eerst gewerkt worden aan een gezond stemgebruik. Een bezoek aan de KNO-arts wordt altijd aangeraden omdat de stemtraining veel vergt van de stemplooien.
Een gezond en natuurlijk stemgebruik
is het belangrijkste uitgangspunt van de logopedie !
Behandeling:
Tijdens de behandelingen geven we advies en feedback en wordt er intensief geoefend met de stem. Logopedische therapie is intensief. Er wordt verwacht dat men dagelijks ongeveer een half uur oefent en wekelijks een sessie bijwoont. Wanneer er veel wordt geoefend en er een goede motivatie is dan is er sneller resultaat merkbaar. In de logopedische behandeling bij transvrouwen wordt zeer stapsgewijs geleerd om te spreken met een hogere toonhoogte. Na het leren horen van verschillen qua toonhoogte, bouwt men de oefeningen systematisch op: klanken, woorden, automatische reeksen (tellen, dagen van de week opnoemen, …) lezen en tenslotte spontane spraak in reële communicatiesituaties.
Er wordt ook aandacht besteed aan andere aspecten van de stem zoals toonhoogtevariatie, articulatie en ook aan de resonantie. Naast de verbale aspecten van communicatie vormt de non-verbale communicatie een essentieel onderdeel van onze communicatie. Tijdens de training wordt hieraan uitgebreid aandacht besteed.
Het doel van de therapie is niet
met een zo hoog mogelijke stem te leren spreken.
De stem klinkt dan vaak heel onnatuurlijk en dit is bovendien niet vol te houden. Er is bovendien gevaar voor beschadiging van de stembanden door spanning (dysfonie). In therapie zal men proberen de eigen spreektoonhoogte dusdanig te verhogen dat de stem niet afsteekt tegenover het (toekomstige) uiterlijk als vrouw (een stijging van 40 Hz is realistisch). Tijdens de behandelingen wordt regelmatig gebruik gemaakt van computerprogramma’s die de stem visueel en auditief in kaart kunnen brengen. Hierdoor kun je vorderingen zelf ook bijhouden. Toonhoogte, volume en boventonen worden goed bijgehouden. Er worden notities en/of audio-opnames gemaakt tijdens de behandelingen om thuis optimaal te kunnen oefenen.
Samenvattend:
Er wordt gewerkt aan de volgende aspecten bij transvrouwen en transmannen:
– Vergroten van het stembereik
– Verhogen/ Verlagen van de spreektoonhoogte
– Articulatie
– Houding
– Goed gebruik van de adem, adem-stemkoppeling
– Resonans
– Mimiek, lichaamstaal
– Helder en ontspannen stemgebruik
– Natuurlijk stemgebruik
– Intonatie, melodie, emoties in de stem
– Stemvolume
– Functies trainen die nodig zijn voor de zangstem. Na de training kan er contact gezocht worden met een van onze samenwerkende zangcoaches die de lijn van de behandeling goed kunnen voortzetten.
– Samenwerking met andere disciplines die noodzakelijk zijn voor de stemverandering zien wij als vanzelfsprekend. Bijvoorbeeld KNO-arts, zangcoach, psycholoog, fysiotherapeut, manueel therapeut etc.
Voor vragen kunt u contact opnemen met Logopedie Flevoland. Er zijn praktijklocaties in Almere, Lelystad, Bussum en binnenkort in Amersfoort. Ons stemteam staat klaar om u vol enthousiasme te helpen met de zoektocht naar een passende en natuurlijke stem!
